Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ Khoa Khám bệnh và Nội khoa, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Phú Quốc.
Hạ canxi máu thường gặp ở những người có chế độ ăn thiếu canxi, cơ thể giảm khả năng hấp thu canxi do thiếu vitamin D, bị cắt đoạn ruột, mắc hội chứng giảm hấp thu mạn tính hoặc dùng nhiều thuốc lợi tiểu dạng furosemid…; hoặc mắc các rối loạn nội tiết như suy tuyến cận giáp trạng, tăng tiết calcitonin trong ung thư tuyến giáp… Việc cần thiết là nhận biết cơn hạ canxi máu và sơ cứu, tránh hốt hoảng quá mức.
Mục lục bài viết
1. Bệnh thiếu canxi là gì?
Canxi là một khoáng chất quan trọng. Cơ thể sử dụng nó để xây dựng xương và răng chắc khỏe. Canxi cũng cần thiết cho tim và các cơ bắp để hoạt động tốt. Khi bạn không nhận đủ canxi, bạn sẽ tăng nguy cơ mắc các chứng rối loạn như: loãng xương, thiếu – nhuyễn xương.
Trẻ em không có đủ canxi có thể không phát triển hết chiều cao tiềm năng khi trưởng thành.
Bạn nên bổ sung lượng canxi được khuyến cáo mỗi ngày thông qua thực phẩm, chất bổ sung hoặc vitamin.
2. Nguyên nhân gây ra hạ canxi máu?
Càng lớn tuổi, nguy cơ thiếu canxi càng cao. Sự thiếu hụt này có thể là do:
- Bổ sung canxi không đủ trong thời gian dài, đặc biệt là ở thời thơ ấu
- Dùng thuốc làm giảm hấp thu canxi
- Không dung nạp chế độ ăn uống có thực phẩm giàu canxi
- Thay đổi nội tiết tố, đặc biệt là ở phụ nữ;
- Yếu tố di truyền.
Bổ sung lượng canxi thích hợp ở mọi lứa tuổi là rất quan trọng. Đối với trẻ em và thanh thiếu niên, khẩu phần ăn chứa canxi hằng ngày được khuyến cáo là như nhau cho cả hai giới. Theo Viện Y tế Quốc gia Hoa Kì (NIH), lượng canxi hằng ngày cần bổ sung là:
Theo hướng dẫn chế độ ăn kiêng chính phủ Hoa Kỳ, nhu cầu canxi cho người lớn là:
Phụ nữ cần bổ sung lượng canxi sớm hơn nam giới, bắt đầu ở tuổi trung niên. Nhu cầu canxi cần thiết đặc biệt quan trọng khi phụ nữ đến tuổi mãn kinh.
Trong thời kỳ mãn kinh, phụ nữ cũng nên bổ sung thêm lượng canxi để giảm nguy cơ loãng xương và bệnh thiếu canxi. Sự suy giảm nội tiết tố estrogen trong thời kỳ mãn kinh khiến xương mỏng hơn.
Các rối loạn tuyến giáp, rối loạn nội tiết tố cũng có thể gây ra bệnh thiếu canxi. Những người mắc bệnh này không sản xuất đủ hormone tuyến cận giáp, kiểm soát mức canxi trong máu.
Các nguyên nhân khác của hạ canxi máu bao gồm suy dinh dưỡng và kém hấp thu. Suy dinh dưỡng là khi bạn không nhận đủ chất dinh dưỡng, trong khi kém hấp thu là khi cơ thể bạn không thể hấp thụ các vitamin và khoáng chất từ thực phẩm dù bạn ăn đầy đủ chất dinh dưỡng. Các nguyên nhân khác bao gồm:
- Cơ thể thiếu vitamin D, khiến việc hấp thụ canxi trở nên khó khăn hơn
- Thuốc như phenytoin, phenobarbital, rifampin, corticosteroid và thuốc dùng để điều trị nồng độ canxi máu cao
- Viêm tụy
- Tăng hoặc giảm magiê máu
- Tăng phosphate máu
- Sốc nhiễm trùng
- Truyền máu lượng lớn
- Suy thận
- Một số loại thuốc hóa trị
- Hội chứng đói xương, có thể xảy ra sau phẫu thuật bệnh cường cận giáp. Cắt bỏ mô tuyến cận giáp do phẫu thuật phải loại bỏ toàn bộ tuyến giáp.
3. Các triệu chứng của hạ canxi máu là gì?
Thiếu canxi giai đoạn đầu có thể không gây ra bất kỳ triệu chứng. Tuy nhiên, các triệu chứng sẽ phát triển khi tình trạng tiến triển.
Các triệu chứng nghiêm trọng của hạ canxi máu bao gồm:
- Nhầm lẫn hoặc mất trí nhớ
- Co cứng cơ bắp
- Tê và ngứa ran ở tay, chân và mặt
- Phiền muộn
- Ảo giác
- Vọp bẻ
- Móng tay giòn và yếu
- Dễ gãy xương.
Sự thiếu hụt canxi có thể ảnh hưởng đến toàn bộ cơ thể, dẫn đến móng tay yếu, tóc mọc chậm hơn và làn da mỏng.
Canxi cũng đóng một vai trò quan trọng trong giải phóng chất dẫn truyền thần kinh và co rút cơ bắp. Vì vậy, sự thiếu hụt canxi có thể gây ra co giật ở những người khỏe mạnh.
Nếu bạn bắt đầu gặp các triệu chứng thần kinh như mất trí nhớ, tê và ngứa ran, ảo giác hoặc co giật, hãy hẹn gặp bác sĩ càng sớm càng tốt.