Đau cột sống lưng: Nguyên nhân và cách điều trị

Đau cột sống lưng là triệu chứng tưởng chừng chỉ gặp ở người lớn tuổi, thế nhưng trên thực tế, tỉ lệ người trẻ tuổi gặp tình trạng này cũng ngày càng nhiều. Đau cột sống thắt lưng bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân và để điều trị dứt điểm thì cần phải xác định được đúng nguyên nhân gây đau. Vậy nguyên nhân của đau cột sống lưng là gì? Cách điều trị ra sao?

1. Đau cột sống lưng là gì?

Đau cột sống lưng là một chứng bệnh phổ biến ở người có tuổi và đang có xu hướng trẻ hóa dần. Đây là căn bệnh mãn tính xảy ra khi đĩa đệm và khớp bị thoái hoá, gai xương phát triển lên trên đốt của cột sống. Điều này dẫn đến các cơn đau và hạn chế vận động do các dây thần kinh và các chức năng khác bị ảnh hưởng.

Theo thống kê, có đến khoảng 80% trường hợp bị bệnh đau cột sống lưng không rõ nguyên nhân. So với nam giới, nữ giới có nguy cơ mắc căn bệnh này cao hơn. Ngoài ra, đau lưng có thể là triệu chứng của nhiều bệnh khác nhau, vì vậy nếu không chẩn đoán và điều trị kịp thời có thể gây ra tổn thương cho hệ thống xương khớp, cột sống và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe.

2. Nguyên nhân gây đau cột sống thắt lưng

Lưng là một cấu trúc phức tạp, được cấu thành bởi xương, cơ, khớp và dây thần kinh. Vì vậy, rất khó để xác định chính xác nguyên nhân đau lưng nếu không tiến hành kiểm tra y khoa cụ thể. Do đó, nguyên nhân của bệnh đau cột sống lưng được chia thành 2 nhóm như sau:

2.1. Nguyên nhân bệnh lý

Viêm khớp: Căn bệnh này gây ảnh hưởng đến bất kỳ vị trí nào của lưng, đặc biệt là phần thắt lưng do chịu áp lực nhiều hơn từ trọng lượng cơ thể. Đau lưng dữ dội hoặc âm ỉ, kèm theo sưng khớp, gù lưng, giảm chiều cao là những triệu chứng do viêm khớp mang lại.

Thoái hóa cột sống: Khi tuổi càng cao, cột sống càng mất đi độ cong sinh lý trở nên thẳng đứng, cả cơ thể có khuynh hướng gập cong về phía trước. Ăn uống thiếu dưỡng chất, lao động nặng, tư thế xấu theo thời gian góp phần đẩy nhanh quá trình thoái hóa cột sống thắt lưng. Cơn đau lưng kéo dài từng đợt (khoảng 6 tuần) rồi giảm nhưng lại tái phát tiếp tục nếu người bệnh hoạt động khớp cơ nhiều.

Gai cột sống: Khi thoái hóa cột sống diễn ra trong thời gian dài, sụn bị mất nước, bị canxi hóa, lượng canxi tụ lại ở dây chằng sẽ tạo ra các gai xương ở lưng, gây đau đớn. Ngoài ra, gai xương còn được hình thành sau những chấn thương, va chạm mạnh tạo sức ép lên cột sống.

Thoát vị đĩa đệm: Quá trình lão hóa tự nhiên hoặc khi có một lực mạnh tác động đột ngột, vòng sụn bên ngoài của đĩa đệm bị xơ hoặc rạn nứt, nhân nhầy nhanh chóng thoát ra ngoài thông qua chỗ rách, chui vào cột sống, chèn ép rễ thần kinh, gây đau lưng. Thường gặp nhất là thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng, khiến cơn đau vùng thắt lưng diễn ra âm ỉ, cơn đau tăng mỗi khi vận động mạnh.

Giãn dây chằng cột sống thắt lưng: Cơn đau lưng đến đột ngột, đặc biệt là khi cơ thể bị sốc hay nhiễm lạnh. Hơn nữa, cơn đau lưng sẽ đi kèm với tình trạng co cơ xung quanh cột sống.

Ung thư: Trong trường hợp đau lưng dữ dội, nghiêm trọng vào ban đêm, xuất hiện cùng các triệu chứng toàn thân như: sốt, sụt cân nhanh, nhiễm khuẩn… là dấu hiệu cảnh báo nguy cơ mắc bệnh ung thư tủy sống.

Hẹp ống sống: Thoái hóa có thể làm hình thành gai xương từ thân đốt sống. Các gai xương này phát triển trong ống sống và chèn ép tủy sống, gây nên đau cột sống thắt lưng. Thậm chí nếu tình trạng nặng hơn thì người bệnh có thể bị đau kéo dài kèm theo liệt hai chân.

Gù vẹo cột sống: Cột sống bị gù vẹo khiến cơ thể khi đi bị khom về phía trước, lâu dần gây nên các cơn đau lưng và khiến người bệnh mệt mỏi hơn.

Ngoài những bệnh lý trên, đau cột sống lưng còn có thể do các bệnh như phình động mạch, bệnh thận, lao phổi, lao cột sống, bệnh phụ khoa ở các chị em…

2.2. Nguyên nhân khác

Bên cạnh các nguyên nhân về bệnh lý thì còn có những nguyên nhân gây đau cột sống lưng khác như:

Thay đổi nội tiết tố, cân nặng: Phụ nữ mang thai hoặc những người béo phì do cân nặng càng tăng sẽ gây áp lực lên cột sống. Đối với phụ nữ trong kỳ kinh nguyệt hoặc khi mãn kinh cũng thường bị đau lưng.

Chấn thương: Những tai nạn lao động, tai nạn giao thông hay va chạm do chơi thể thao đều làm chấn thương cột sống lưng và gây nên các cơn đau ở vùng lưng.

Làm việc nặng: Mang vác đồ đạc nặng hay lao động chân tay nặng nhọc đều làm tăng áp lực lên cột sống, sau một thời gian thì cột sống sẽ yếu đi và xuất hiện những cơn đau lưng.

Ngồi lâu hoặc ngồi sai tư thế: Việc ngồi một chỗ quá lâu, ngồi không đúng tư thế (như ngồi xổm, khom lưng, vắt chéo chân,…) khiến các dây chằng, đĩa đệm bị chèn ép, khó lưu thông máu và dẫn đến cơn đau cột sống lưng.

Thói quen sinh hoạt không lành mạnh: Ăn uống thiếu chất, lười vận động, sử dụng nhiều chất kích thích, luôn lo lắng hay căng thẳng cũng có thể gây nên các cơn đau lưng.

Ngoài ra, khi xuất hiện chứng đau lưng không rõ nguyên nhân thì người bệnh cần đến bác sĩ để thăm khám, chẩn đoán nguyên nhân và điều trị sớm. Việc chậm trễ trong điều trị có thể gây nguy hiểm nếu chẳng may bạn mắc phải các bệnh nghiêm trọng.

3. Nhận biết triệu chứng đau cột sống lưng

Đau cột sống thắt lưng được biểu hiện rõ nét bởi những triệu chứng như sau:

• Đau lưng có thể xảy ra ở bất kỳ đối tượng nào, bao gồm cả người trẻ tuổi.
• Cơn đau khởi phát từ các vị trí: Phần lưng trên (lưng vùng ngực, phần lưng có các xương sườn gắn vào), cột sống giữa lưng và phần lưng dưới (vùng thắt lưng).
• Đau ở nhiều mức độ từ nhẹ đến nặng, đau vài ngày đến vài tuần được xem là cấp tính, đau lưng kéo dài trên 3 tháng là mãn tính.
• Thường đau lưng vào buổi sáng hoặc ban đêm, ảnh hưởng đến giấc ngủ và có thể gây rối loạn giấc ngủ.
• Cơn đau có thể lan dọc theo cột sống, lan xuống vùng hông, vùng chậu và cả 2 chân gây tê bì và mất cảm giác.
• Khi ngồi lâu hoặc vận động mạnh khiến cơn đau nghiêm trọng hơn.
• Hạn chế tính linh hoạt và khả năng vận động hằng ngày, cơ thể không đứng thẳng được.
• Đau lưng dai dẳng, không có dấu hiệu cải thiện dù đã nghỉ ngơi.
• Có khối viêm hoặc sưng ở lưng.
• Đau lưng kèm theo triệu chứng khác như sốt, ớn lạnh, mất kiểm soát bàng quang và ruột… đều là những dấu hiệu cảnh báo các bệnh lý nghiêm trọng.

4. Phương pháp chữa đau cột sống lưng hiệu quả

Khi bị đau cột sống thắt lưng, nhiều người thường áp dụng các phương pháp phổ biến như nghỉ ngơi, dùng thuốc giảm đau hay chườm nóng/lạnh,… cụ thể như:

Chỉnh tư thế ngồi dậy khi bước chân ra khỏi giường: Bạn nên nằm trên giường, dành 1-2 phút để vươn vai, duỗi cơ thể để các cơ được thư giãn. Sau đó hãy nghiêng người sang một bên, chống tay xuống giường, bước chân xuống đất từ từ đồng thời dùng tay đẩy cơ thể ngồi dậy. Cách này giúp việc ngồi dậy được thực hiện từ từ, không làm cơ bị co rút, hơn nữa vì trước đó bạn đã nằm ngủ cả đêm, cột sống không được vận động nhiều nên cho xương khớp được thả lỏng sẽ làm giảm đau lưng.

Tắm nước ấm khi ngủ dậy: Tắm nước ấm vào buổi sáng giúp lưu thông máu, làm giảm tình trạng cơ bị co cứng và làm dịu cơn đau lưng.

Nằm ngửa khi ngủ: Nằm nghiêng hoặc nằm sấp khiến cột sống cong lại, khung xương lưng, thắt lưng hay xương chậu bị vặn vẹo và tạo áp lực lên cột sống. Sau một thời gian, thói quen này sẽ gây nên các cơn đau lưng khi ngủ. Do vậy, thay vì nằm nghiêng, nằm sấp thì bạn nên nằm ngửa để giúp lưng được thẳng và không bị áp lực đè nén.

Nghỉ ngơi: Cơn đau lưng thường xuất phát từ việc mang nặng, hoạt động quá sức. Chính vì vậy bạn nên dành thời gian để nghỉ ngơi và thư giãn.

Thuốc giảm đau: Sử dụng thuốc giảm đau có thể xem là cách nhanh nhất để làm dịu cơn đau lưng, tuy nhiên việc lạm dụng thuốc khiến cơ thể bị phụ thuộc và tần suất cơn đau xuất hiện cũng tăng lên, bởi đây không phải là cách điều trị đau lưng tận gốc.

Chườm nóng/lạnh: Sử dụng miếng dán hoặc túi chườm đặt lên vùng lưng bị đau khoảng 20 phút sẽ giúp làm giảm cơn đau.

Tóm lại nhận biết sớm triệu chứng đau cột sống lưng và điều trị kịp thời sẽ giúp người bệnh tránh được các biến chứng nguy hiểm. Vì vậy, khi thấy các cơn đau bất thường, người bệnh nên theo dõi và đến các chi nhánh gần nhất của phòng khám để được tư vấn và điều trị kịp thời.